TrochęFajnaMama - blog o macierzyństwie, rozwoju, radości życia: maja 2020

TFM

Wyobrażacie sobie to uczucie po całym dniu spędzonym w domu z dziećmi, gdy po raz stu tysięczny słyszycie jęczące: "maaaaamooooo..."? Ten stan po całym dniu z bólem głowy przy mrygającej jarzeniówce? Mieszkanie w ciąży nad lokalem serwującym najbardziej znienawidzone przez Was wysoko aromatyczne potrawy? Przejażdżkę karuzelą w gorączce? Wełniany sweter na skórze pokrytej wysypką? Męża wrzucającego byle jak ubrania dziecka do szafy, w której przez pół dnia układałyście wszystko rozmiarami i kolorami?

Są takie momenty, kiedy każdy bodziec jest dla naszych zmysłów nie do zniesienia. Kiedy zwykłe dźwięki są zbyt głośne, światła zbyt jaskrawe, dotyk zbyt bolesny, zapach zbyt natarczywy, a obecność drugiego człowieka zbyt trudna. Każda sekunda w takim stanie przyprawia o mdłości, podnosi poziom kortyzolu do stanu krytycznego, wzmaga napięcie fizyczne i emocjonalne. Każdy milimetr ciała krzyczy: "dość!"

Ale są tacy, dla których ten poziom intensywności doznań to codzienność. I to tylko przedsionek świata osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.

Nie jestem specjalistką w tej dziedzinie. Nie znam osobiście żadnej zdiagnozowanej osoby ze spektrum autyzmu. Zawodowo spotkałam takie dzieci jedynie przelotem.

Ale żyjąc z wysoką wrażliwością, często doświadczam przestymulowania i codziennych trudności w funkcjonowaniu społecznym wynikających z nadwrażliwego układu nerwowego. Będąc mamą wysoko wrażliwego dziecka obserwuję konsekwencje wzmożonego odbierania rzeczywistości dla jej wchodzenia w relacje, nabierania doświadczeń życiowych i całej gamy innych spraw. Znam niechęć do przebywania w zatłoczonych miejscach - galeriach handlowych, na koncertach, skrajne zmęczenie po wizycie w centrum handlowym, irytację po dłuższej ekspozycji na głośne lub jednostajne dźwięki, rozdrażnienie po całym dniu w mniej wygodnym ubraniu i frustrację z powodu niemożności założenia niektórych rzeczy wcale (bo metka, bo gumka, bo szew), wycofywanie się z kontaktów z przesadnie ekspresyjnymi osobami, nieadekwatne reakcje emocjonalne w wyniku przekroczenia stanów alarmowych organizmu - płacz, złość, agresję.

A przecież jako wysoko wrażliwi wciąż funkcjonujemy w tzw. normie.

I mogę sobie jedynie wyobrażać, ile trudności w codziennym życiu, szczególnie w tej naszej bardzo naszpikowanej wszelkiej maści bodźcami rzeczywistości, wśród powszechnego niezrozumienia dla odmienności, muszą doświadczać osoby neuroatypowe.

A przecież funkcjonują wśród nas. Otoczeni megafonami, mrygającymi neonami, jaskrawością barw. A przede wszystkim brakiem zrozumienia.

Nie wejdziemy w ich skórę, by zrozumieć naprawdę. Nie wyleczymy, bo autym to nie choroba. Ale możemy przyjrzeć się światu, którym tworzymy i zadbać w nim o jak najwięcej ładu i spokoju. Nam wszystkim wyjdzie to na dobre.

Jedna z moich koleżanek nazywa autyzm wyjątkową urodą umysłu i mnie się to sformułowanie szalenie podoba. I lubię sobie myśleć, że neuroróżnorodność może być dla nas, neurotypowych, niezwykłą wartością, ponieważ wskazuje nam w świecie, który sobie stworzyliśmy, te fragmenty, które przytłaczają nas wszyskich, a które uważamy za normalne, bo przywykliśmy do ich obecności. I ja wciąż wierzę, że to my ten świat tworzymy, a więc możemy go kawałek po kawałku zmienić. Nie czekać, aż wielkich zmian dokona ktoś "u góry". Prawdziwa zmiana w świecie zaczyna się w każdym pojedynczym człowieku.

Jeśli jeszcze nie widzieliście, polecam Wam bardzo serdecznie serial Netflixa "Atypowy". Scena z balu zorganizowanego dla społeczności szkolnej z jednoczesnym poszanowaniem specjalnych potrzeb głównego bohatera, Sama, ze spektrum autyzmu, to dla mnie genialny przykład, że czasem wystarczy po prostu spróbować zrozumieć, a potem wyjść poza schemat. Bo osoby z autyzmem, ze swoim umiłowaniem schematów, codziennie muszą z nich wychodzić, by żyć wśród nas.

MATCZYNE REFLEKSJE

Nie być kreatywnym choć przez chwilę

11:35

Ja dzisiaj do Was z takim apelem przychodzę. Chciałam Was prosić, żebyście przez najbliższe dni postarali się nie być kreatywni. Ja wiem, że presja jest ogromna, bo jak się wszyscy dzielą, co to niesamowitego z dziećmi zrobili, to człowiek się czuje jak rodzic gorszego sortu.

Wiem, miejsc, w których możecie znaleźć pomysły na fantastyczne aktywności dla dzieci - prace plastyczne, eksperymenty, zabawy sensoryczne itp. jest całe mnóstwo i w ostatnim czasie przewijają się przez nasze tablice z dużą intensywnością. I naprawdę super, że rodzice szukają sposobów na zorganizowanie swoim pociechom czasu, super, że dzielą się nimi z innymi, super, że dzieci mają okazję tworzyć, doświadczać, rozwijać się.

Obawiam się tylko tego, że w tym wyjątkowym czasie, trudnym czasie, bardzo łatwo wpaść we własną pułapkę. Inspirujące zdjęcia zaczynają wpędzać nas w poczucie winy. Że za mało, że mało kreatywnie, że inni robią lepiej. Skupiamy się na tym, że skoro dzieci siedzą w domach, musimy im ten czas jak najlepiej zapełnić. Zapominamy często o kilku bardzo ważnych sprawach.

Po pierwsze, że ta "kwarantanna" może jeszcze potrwać. Co oznacza, że musimy rozsądnie rozłożyć siły. To nie jest bieg na krótkim dystansie. Tu liczy się taktyka.

Po drugie, że to trudny czas. Wiele rzeczy nas obciąża - mniej lub bardziej przymusowa izolacja, lęk o zdrowie własne i najbliższych, niepewna sytuacja finansowa, wychodzące z ukrycia traumy obudzone przez obniżone poczucie bezpieczeństwa, naturalne w tej sytuacji wachania nastroju. To, czego nam potrzeba, to spokój. To czas na uporanie się z trudnościami, poukładanie sobie rzeczywistości na nowo, dopuszczenie trudnych emocji, bycie tu i teraz. Nadmiar obciążeń, depczące po piętach poczucie obowiązku, winy, spychanie własnych przeżyć na dalszy plan może w obecnej sytuacji zaowocować większym kryzysem psychicznym.

Po trzecie, założenie, że rodzic powinien dziecku organizować czas jest z zasady błędne! Oczywiście wspólne spędzanie czasu z dzieckiem i dbanie o warunki, w których będzie się mogło rozwijać jest bardzo ważne, ale wcale nie oznacza to, że rodzic ma być animatorem czasu wolnego. Robienie kreatywnych rzeczy ma wynikać z obustronnej chęci zrobienia razem czegoś twórczego. Przy czym twórcze może być również wspólne leżenie na podłodze i patrzenie w sufit!

Po czwarte, prawdziwe życie rodzinne tak nie wygląda. Zostaliśmy wszyscy w domach, a nie w mini szkołach czy przedszkolach. A w domach życie toczy się rytmem dyktowanym przez potrzeby członków rodziny, głównie te fizjologiczne i obowiązki wynikające z prowadzenia gospodarstwa domowego - posiłki, czynności higieniczne, porządki, pranie itp.. Bardzo rzadko dzieci mają okazję doświadczyć takiego prawdziwego życia rodzinnego, naturalnego rytmu życia. W zwykłej szarej codzienności większość czasu podporządkowana jest zazwyczaj pracy, obowiązkom szkolnym, innym sprawom do załatwienia - urzędom, lekarzom itp. Czas wakacji też rządzi się odmiennymi prawami. W niektórych domach chociaż w weekendy życie toczy się naturalnym torem, choć dla wielu to nadal czas pracy, dla innych czas odpuszczania wszystkiego, dla jeszcze innych czas dodatkowych aktywności.

Zostaliśmy w domach na długo, w licznym gronie, z wieloma ograniczeniami. To dla większości z nas zupełnie nowa sytuacja. Warta zaopiekowania się, przyjrzenia, powolnego rozpoznania i zaplanowania. To jak nowy ląd. Ląd, na którym musimy się urządzić. Do tego potrzeba czasu, uważności, skupienia. Wpadanie w popłoch, narzucanie szybkiego tempa na starcie to nie jest rozsądna strategia.

Czasem się z Wami dzielę tymi naszymi aktywnościami, ale zawsze pali mi się przy tym taka czerwona lampka. Bo sama słyszę często od innych rodziców, że ja to tak dużo robię fajnych rzeczy z dziewczynkami, a oni to nie mają pomysłów, czasu, energii, ochoty. Macie poczucie, że to, co czasem się tu pojawi, to nasza codzienność. Nic bardziej mylnego. Nasza codzienność pełna jest monotonii i zwyczajności. Inspirujące rzeczy robimy od wielkiego dzwonu. Nasze codzienne życie pełne jest przygotowywania posiłków (i nie, nie gotujemy codziennie wszystkiego wspólnie, szczerze mówiąc najchętniej pozbywam się na ten czas dziewczynek, bo zwyczajnie szybciej mi idzie przygotowywanie bez łapania spadających przedmiotów, ścierania rozlanej wody i całowania skaleczonych miejsc), sprzątania, mycia rąk, zmiany pieluch i tym podobnych spraw. Tak jak wielu z Was długo tkwiłam w przekonaniu, że powinnam więcej robić dla dziewczynek. W końcu zdałam sobie jednak sprawę, że powodowało to mnóstwo napięć we mnie i niespełnionych oczekiwań z ich strony. Kiedy odpuściłam, nasze życie złapało właściwy rytm, zapanowało w nim o wiele więcej spokoju, dziewczynki szybko złapały, że każdy ma swoje aktywności i z lubością oddają się zabawie beze mnie (co wcześniej wydawało się niemożliwe, szczególnie D.), a dzięki temu znajdujemy wreszcie czasem czas i ochotę na zrobienie czegoś kreatywnego.

I do tego samego zachęcam Was dziś bardzo mocno. Pożyjcie trochę życiem na zwolnionych obrotach. Doświadczcie zwykłych czynności jako wartości samych w sobie, nie jako punktów do zaliczenia. Zobaczcie, jak czujecie się z tym wszystkim, co się dzieje. Co w Was żywe, co Was boli, co cieszy, czym się trzeba zaopiekować. Zaufajcie swoim dzieciom, one doskonale zajmą się same sobą, kiedy doświadczą wolności, jaką otrzymają (przyzwyczajanie się do niej może im chwilę zająć, tak jak nauka chodzenia, samodzielnego jedzenie itp., nie chciejcie efektów od razu!).

Ten zły czas wykorzystajcie dobrze.

Bo musimy przetrwać w jak najlepszej kondycji, żeby mieć siłę mierzyć się z życiem po, które kiedyś nadejdzie.

Myśl na szybko